Moskovada ilk taksiye bindiğinde taksici Nereye patron? diye sordu. Kızdı Nâzım:
Burası emekçilerin ülkesi değil mi? Patron da nereden çıktı? Yazarlar Birliği toplantısında patladı:
Buraya gelince korkunç hayal kırıklığına uğradım. Sizin sosyalist gerçekçilik dediğiniz sanatın sosyalizmle de, gerçekçilikle de ilgisi yok.
Tepkisini İvan İvanoviç oyununda da yansıttı. Oyunun başkahramanı Nâzım'a şöyle sesleniyordu:
Siz Moskova'da misafirsiniz. Niye konukseverliğimizi kötüye kullanıyor, bizimle uğraşıyorsunuz? Nâzım yanıtlıyordu:
Hakiki dost insana evine giren yılanı gösterir. Ben de onu gösteriyorum. Bu yılan, bürokrasidir.
Artık Türkiye'de olduğu gibi Sovyetlerde de oyunları yasaklanan bir rejim muhalifiydi. Son nefesine kadar komünist kaldı. Ama Stalinizme ve onun bürokrasisine de direnen bir komünist

Nazım Hikmetin 100. doğum yıldönümü için hazırlanan belgeselin kitabı Nâzım Bu kitapta Şairin az bilinen sürgün yıllarının öyküsünü bulacaksınız; siyasal mücadelesini, gurbet şiirlerini, sevda ilişkilerini
Bir muhalif, bir şair, bir âşık olarak Nâzım'ı yeniden tanıyacak, şaşıracaksınız.